Het koraal rif bestaat natuurlijk niet alleen uit vissen. Het koraal zelf is eigenlijk het belangrijkste. Koraal is een samenwerking tussen duizenden koraaldiertjes oftewel koraalpoliepen en miljoenen kalkwiertjes die tezamen een koraalkolonie vormen. De koraaldiertjes zijn maximaal een paar centimeter groot en geven aan de kalkwiertjes het veilige onderkomen waarin zij kunnen overleven. Als tegenprestatie leveren de kalkwiertjes zuurstof en halen ze kalk uit het zeewater dat nodig is voor het huisje van de koraaldiertjes. VOORTPLANTING:
Koralen planten zich zowel geslachtelijk als ongeslachtelijk voort.  
Het is belangrijkom tijdens het duiken of snorkelen het koraal niet aan te raken, want daardoor beschadig je de slijmlaag van de diertjes en bestaat er een kans dat het koraal sterft.

VOEDSEL:
Bijna alle koralen, sponzen en wormen leven van plankton. 

HARDE KORALEN

De echte rifbouwende koralen zijn de steenkoralen. Het kalkskelet is de basis voor andere koralen om op verder te groeien.

Hersenkoraal / Brain coral

Diploria labyrinthiformis

Kolonies kunnen een omvang bereiken van 1 tot 2 meter.

Hersenkoraal is een informele verzamelnaam voor een groep van bolvormige kolonievormende steenkoralen. 
De typische structuur van hersenkoralen heeft te maken met de groei van de koraalkolonies. Bij de meeste steenkoralen delen de koraalpoliepen zich in afzonderlijke poliepjes, die door kalkwanden van elkaar zijn gescheiden.  

Orglepijp koraal/ Organ pipe coral

Deze koralen komt alleen voor in ondiep water en hebben de neiging om in beschutte gebieden te leven.

Elandgewei koraal / Elkhorn coral

Acropora palmata
Kolonies kunnen een omvang bereiken van 4 m (12 feet)breed en 2 m(6 feet) hoog.

Dit steenkoraal vormt stevige boomvormige kolonies met horizontaal afgeplatte takken (als het gewei van een eland) die zich uitstrekken naar het zonlicht. Het is veel robuuster dan het verwante hertshoornkoraal (Acropora cervicornis) en groeit dan ook minder snel maar is ook minder kwetsbaar. Dit koraal vormt op ondiepere delen van het koraalrif soms een aaneengesloten 'bosje'.

Brandkoraal / Fire corals

Millepora
Kolonies kunnen een omvang bereiken van 4 m (12 feet)

Deze koralen zijn berucht om hun neteldraden die vaak branderige ontstekingen op de huid veroorzaken. Brandkoralen hebben een helder groengeel en bruin skelet. Zij groeien in kleine bossen op rotsen en koralen. Sommige soorten kunnen zich over vele meters uitstrekken. Hun netelcellen zijn erg sterk en veroorzaken bij contact met de huid eenzelfde reactie als een brandnetel of een kwal.

Oranje kop koraal /orange cup coral

Tubastraea coccinea
2.5  tot 30 cm (1.0 inch to 12 inches)

Ze behoren tot een groep koralen die bekend staat als steenkoralen met grote poliepen. Dit niet-rifbouwende koraal strekt zich 's nachts uit met prachtige doorschijnende tentakels.
Dit koraal vindt je op  schaduwrijke verticale oppervlakken en grotten tot enorme diepten.

Z A C H T E  K O R A L E N 

Zachte koralen zijn heel prominent aanwezig op het rif en zijn voor een groot deel verantwoordelijk voor het feit dat koraalriffen het aanzien hebben van fleurige bloementuinen. Sommigen lijken, als ze zich volledig hebben ontvouwd, op suikerspinnen vanwege al hun verschillende roze-roodachtige kleuren. Deze kleuren worden opgewekt door de in hun lichaamsweefsel aanwezige ééncellige algen.

Het verschil tussen hard en zachtkoraal is, zoals hun naam al suggereert, dat zachte koralen niet zijn uitgerust met een kalkhoudend skelet. Daarvoor in de plaats hebben zij een stam met een vlezige structuur die verstevigd is door kleine kalkdeeltjes.

Slimy Sea Plume

Antillogorgia bipinnata
57 cm (22 in)

Dit is een zacht koraal, de kleur is meestal violet of paars, maar kan ook geel of witachtig zijn. De takken zijn stijf.

Sea Plume

Antillogorgia bipinnata
57 cm (22 in)

Dit is ook pluimvormig zacht koraal, maar veel minder stijf. Hij lijkt daarom ook veel meer op een plant dan op een dier. Toch is het ook koraal. Je ziet deze dan ook meebewegen met de golfstroom. Hij is meestal wit/geel van kleur.

Zeewaaier/Sea fan

Eunicella verrucosa
50 cm (20 inch)

De prachtige zeewaaiers bewegen mee met de golfslag van de zee. Ze hebben een dicht vertakte, waaierachtige stengel en groeit meestal in één vlak. Het oriënteert zich loodrecht op de richting van de waterbeweging en kan groeien tot een hoogte van , hoewel 25 cm (10 inch) een meer gebruikelijke maat is. Stengels en takken zijn bedekt met wratachtige gezwellen waaruit de poliepen uitsteken. De kleur kan variëren van rood, via roze tot wit

oornkoralen, waaronder waaierkoraal of gorgonen, behoren samen met de zachte koralen tot de achtstralige bloemdieren (Octocorallia) De hoornkoralen hebben een inwendig skelet, dat bestaat uit de hoornachtige stof (gorgonine). Dit wordt afgescheiden door het entoderm. Vanwege dat inwendige skelet zitten de levende poliepen, met hun met netelcellen uitgeruste tentakels, alleen op de buitenste kleine zijtakjes van de waaier. Dat is dan ook de reden van zijn hele open, vaak fragiele, structuur. Sommige soorten kunnen wel uitgroeien tot een waaier met een hoogte van 3 meter. Vooral deze grote exemplaren staan vaak op een steile heling op plaatsen waar voldoende stroming staat, zodat ze verzekerd zijn van een constante aanvoer van dierlijk plankton. Tegen hele sterke stroming of het gebeuk van golven zijn ze niet bestand, zodat ze altijd ruim onder de laagwaterlijn leven.

Een bekende vertegenwoordiger van het hoornkoraal is het bloedkoraal. Bloedkoraal komt ook voor in de Middelandse Zee, waar het helaas erg zeldzaam is geworden. Bloedkoraal is namelijk erg geschikt zijn om er sieraden van te maken.

De voortplanting is geslachtelijk. De eitjes van de vrouwelijke poliepen worden in het inwendige van de poliep bevrucht door zaadcellen die via de mondopening zijn binnengekomen. Deze zaadcellen zijn door de mannelijke poliepen in het water losgelaten. Als zich uit eitjes kleine harige larven hebben ontwikkeld, zullen deze weer via de mondopening naar buiten zwemmen en zich ergens proberen te vestigen.

sponzen

De spons is een van de allereerste meercellige organismen die de aarde ooit mocht aanschouwen. veel mensen denken met een plant te maken te hebben. Maar als een eicel van deze spons bevrucht wordt en er na enkele dagen een larve uit is gegroeid, kan deze, door onderdeel van het plankton te zijn geworden, over een lange afstand mee genomen worden om zich elders te vestigen. 
sponzen voeden zich  met kleine deeltjes die in het water zweven door dat water te filteren. 

De spons krijgt op deze manier bacteriën en algen binnen maar haalt daarmee ook bepaalde organische verbindingen uit het water die daarin zijn opgelost.

Sponzen zijn erg belangrijk voor riffen omdat ze het water filteren, maar ook voor de medische wereld. Er worden stoffen uit gehaald die gebruikt worden voor medicijnen. Ook in het verleden moet de rol van de spons niet worden onderschat.

Sponzen kunnen zich op verschillende manieren voortplanten. Doordat kleine stukjes weefsel losraken, die vervolgens uitgroeien tot een nieuwe spons en doormiddel van geslachtelijke voortplanting. Op sommige momenten, voor duikers heel duidelijk waarneembaar, worden de spermatozoën massaal aan de bovenkant van de spons uitgestoten. Het zogenaamde roken. De uitgestoten spermatozoën worden vervolgens door andere sponzen uit het water gefilterd en binnenin het sponzen lichaam bevruchten zij daar de aanwezige eicellen. De daaruit gevormde larven leven enkele dagen in het zoöplankton, tot zij zich op een geschikte plaats vastzetten.
Bijzonder!
Men neemt aan dat de aanwezigheid van de eerste sponzen in de zeeën er voor gezorgd hebben dat er meer zuurstof in het diepere water terecht kwam. Zonder sponzen, zo denkt men daarom nu, zou mogelijk ander leven zich niet hebben kunnen ontwikkelen.

Rode vaasspons / Strawberry vase sponge

Mycale laxissima

8 tot 30 cm (3 until 12 in)

De soort komt vooral voor in wateren rond de Caribean, Bahama`s en Florida Keys.  De naam dankt de soort aan zijn vaasvormige omvang. 

Grote bekerspons / Giant barrel sponge

Xestospongia muta

Diameter 1.8 metres (6 feet)

G R O T E B E K E R S P O N S

Bij Curaçao stond een spons waarvan men aannam dat hij stamde uit enkele eeuwen voor Christus (2300 jaar oud). Inmiddels is deze grote bekerspons helaas dood. Maar exemplaren van meer dan een eeuw zijn geen uitzondering.

De grote bekerspons is een spons die je steeds meer ziet rond Bonaire, curacao, Aruba. Het is de grootste sponzensoort ter wereld en er zijn exemplaren bekend die groter zijn dan olievaten.

Door zijn omvang kan hij dan ook enorm veel water opnemen en verwerken. Dat verwerken vindt plaats doordat het water door de poriën in de buitenwand naar binnen wordt gevoerd door speciale cellen zodat het voedsel, in de vorm van plankton, daar uit gefilterd kan worden. Het gefilterde water wordt afgevoerd maar is daardoor wel ‘gezuiverd’ van een groot deel van de algen.

Paarse buisspons / Blue tube sponge

Haliclona xena 

Hoogte 2 meter (6,5 feet)

Van alle tropische zeeën wordt het onderwaterlandschap van het Caribisch gebied wel het meest overheerst door de aanwezigheid van sponzen. Heel karakteristiek voor het Caribisch gebied zijn de buissponzen, vaak in groepjes en soms wel 2 meter hoog.

Om zo groot te worden is een stevige constructie nodig. De spons ontleent zijn stevigheid aan de aanwezigheid van minuscule kiezel, hoorn, of kalkachtige naaldjes (spicula) in zijn weefsel. Een bijkomend voordeel van deze naaldjes, is dat hij voor de meeste zeedieren moeilijk te verteren is. Slechts een klein aantal zeedieren heeft spons op het menu staan, waaronder enkele soorten Keizervissen, een aantal naaktslakken, en de karetschildpad.

Z E E A N E M O O N

Zeeannemoon / Sea anemone

Actiniaria
1.5 tot 10 cm (0.6 to 3.9 in)

Een zeeanemoon is geen plant maar een dier. 
Ze kunnen zich zelfs, door middel van hun voetschijf, langzaam voortbewegen. Maar als ze eenmaal een plek hebben gevonden die ze qua lichtinval en waterstroming prettig vinden, blijven ze vaak lang op dezelfde plek zitten.
Ze hebben een eenvoudige lichaamsbouw. Het belangrijkste gedeelte van hun lichaam is een uit twee lagen bestaande, holle buis, met aan de bovenzijde één uitgang, de zogenaamde "mond". Die mond wordt meestal omringd door een tentakel krans. Via deze mond worden ook de afvalstoffen uitgescheiden.
Een zeeanemoon kan ook drastisch van vorm veranderen. De  tentakels kunnen verlengen en samentrekken, maar ook buigen en draaien.  
Ze vangen hun prooien zoals krabben, losgeraakte weekdieren en zelfs kleine vissen met hun tentakels waar een soort kleine, giftige harpoentjes uitschieten. Op deze manier kunnen ze een langs komende prooi doden of verlammen. De prooi wordt vervolgens naar de mond getransporteerd en in de keelholte geduwd.

Bijzonder!
Hoewel het dus geen planten zijn en daarom zelf niet in staat zijn tot fotosynthese, vormen veel zeeanemonen een belangrijke symbiose met bepaalde eencellige algensoorten die zich  vooral in de tentakels bevinden.  De zeeanemoon profiteert van de zuurstof die de algen produceren en de algen zijn op hun beurt verzekerd van bescherming door het netel gif van de zeeanemoon. 
Ook verschillende soorten vissen en ongewervelde dieren leven in symbiose met zeeanemonen. De beroemdste is de anemoonvis (of clownsvis bekent van "finding Nemo") Deze soort komt niet voor in de wateren rond Aruba, Bonaire en Curacao, maar hier vormt bijvoorbeeld ook de poetsgarnaal een zelfde soort relatie met de anemoon.

VOORTPLANTING:
Er zijn mannelijke en vrouwelijke zeeanemonen, deze geven op gegeven moment hun geslachtscellen in het water af. Als ei en zaadcel elkaar treffen, vormt zich een larfje dat na een tijd in het open water naar de bodem gaat om uit te groeien tot een zeeanemoontje. Maar ze kunnen zich ook ongeslachtelijk voortplanten. Ze splitsen zich dan in de lengte op waardoor ze zichzelf klonen. 

K A L K K O K E R W O R M E N

Kalkkokerwormen leven in koraal waar de larve een gat in boort. De worm vormt daarna een kalkkoker binnenin het koraal en een tentakelkroon die boven het koraal uitsteekt. De gastheer kan een levend koraal zijn (vooral hersenkoraal is geliefd ) maar ook op dood koraal kunnen kerstboomwormen gevonden worden. 

De tentakelkronen dienen behalve voor de ademhaling ook om voedsel, vooral plankton,  uit het water te filteren. Op de tentakels bevinden zich gevoelige zintuigcellen waarmee het dier onraad kan registreren. 

Bijzonder!:
Ze kunnen tot 40 jaar oud worden 

Kerstboomworm / Christmas tree worm

pirobranchus giganteus 

Ze kunnen diverse felle kleuren hebben (rood, oranje, geel, wit, paars, roze of blauw) en lijken wel op gekleurde dennenboompjes waaraan de soort zijn inofficiële naam dankt.

Waaierwormen / Featherduster worm                                                      

Sabellidae
De tentakels van deze kokerbewoners waaieren door het water waardoor voedsel kan worden uitgefilterd en zuurstof kan worden opgenomen.